KRONOS 2/2018. Schelling – eprasa

Kolejny numer kwartalnika „Kronos”, poświęcony metafizyce czasu, zagadce jego wieczności, a także ciemnym przeczuciom co do przyszłości Europy:

• F.W.J von Schelling, Światowieki, ułamek z roku 1811 (fragmenty)

• Markus Gabriel, Filozofia czasu w Światowiekach Schellinga

• Teresa Pedro, Czas według Światowieków F.W.J. von Schellinga

• Christophe Bouton, Czas i wolność

• Catherine Malabou, Przyszłość Hegla. Plastyczność, czasowość, dialektyka

• Cyprian Gawlik, Dlaczego Hegel nie mówi o przyszłości?

• Georg Simmel, Biegunowość i równowaga u Goethego

• Georg Simmel, Schopenhauer i Nietzsche (fragmenty)

W „Archiwum Filozofii Polskiej”:

• Paweł Rzewuski o grupie „Demiurg”

• Grupa „Demirug” o upadku cywilizacji Zachodu i konieczności budowy słowiańskiego Rzymu

Musimy – to jest program filozoficzny – pomyśleć czas inaczej. Po pierwsze musi się w nim pojawić prawdziwa przeszłość i przyszłość. To znaczy taka przeszłość, do której nie można się cofnąć, i taka przyszłość, której osiągnięcie oznacza zmianę nieodwracalną. Po drugie: czas trzeba pomyśleć jako głęboką formę bytu, jego wewnętrzną strukturę, która wyznacza i organizuje jego widzialne kształty i postacie. Mówiąc inaczej: czas trzeba pojąć nie jako dodatek, lecz jako istotę rzeczywistości.

Próbę takiego pomyślenia czasu znajdujemy w pierwszej wersji Światowieków Schellinga, której stosowny fragment, uzupełniony przez współczesne komentarze, znajdzie czytelnik w tym tomie naszego kwartalnika. Tekst Schellinga powstał w roku 1811. Został opublikowany ponad sto pięćdziesiąt lat później. To opóźnienie nie zmienia jednak w niczym jego rewolucyjnego charakteru. Przeciwnie: wszystko to, co się w międzyczasie w filozofii – a skądinąd także w naukach przyrodniczych – wydarzyło, pozwala nam zrozumieć jego powagę i znaczenie. Schelling był pierwszym, który wyciągnął radykalne wnioski z Kantowskiej krytyki pojęcia czasu: jeśli czas jest tylko formą naszych przedstawień, możemy podjąć próbę konstrukcji innego jego pojęcia, bliższego naszemu doświadczeniu.