Ja, my, oni - Poradnik Psychologiczny POLITYKI – e-wydanie – Wszystko o miłości

Kryzys, czy już samo jego widmo, nikogo nie pozostawia psychicznie obojętnym. Nie chodzi nawet o strach przed konkretnym zagrożeniem - niewypłacalnością kredytową, utratą pracy czy majętności, ale o dotykający teraz wiele osób lęk - tym bardziej wyniszczający, im bardziej jego powód jest nieuchwytny, trudny do nazwania. Nie przypadkiem filozofowie, ekonomiści, socjolodzy dostrzegają nie tylko załamanie ekonomicznej sprawności świata zachodniego, do którego 20 lat temu Polska dołączyła, ale też korozję obowiązującej tu wizji człowieka. Jest tak, jakby jakiś dewastujący wirus dotknął nie tylko świata finansów, lecz wielu - wydawałoby się - oczywistych wartości, które człowiek nowoczesny powinien wyznawać, i celów, do których powinien dążyć.

Powszechny stan niepokoju i zagubienia ma swoje uzasadnienie, jeśli bowiem kryzys coś boleśnie obnaża, to właśnie miałkość celów, napędzających bodaj większość z nas przez ostatnie lata. Praca, kariera, budowa domu, samochód, lokata, kredyt... Bardziej niż sobą człowiek bywał klientem, pracownikiem, szefem. Widział nie tyle siebie, ile siebie w relacji z bankiem, z firmą, ze swoim społecznym otoczeniem. Zagonił się w niekończącym się wyścigu, zatopił we wszechobecnej konkurencji. A teraz pryskają rozmaite iluzje, przede wszystkim zaś ta, że na zgromadzeniu zestawu dóbr konsumpcyjnych i prestiżu da się zbudować życiową satysfakcję.

Więc naturalne, że tylu z nas potrzebuje pocieszenia, oparcia, poczucia sensu. Gdzie indziej ich szukać, jak nie w sobie i wśród najbliższych? W tym właśnie nasze wydawnictwo ma pomóc.

Polityka wydaje od bez mała trzech lat cieszący się uznaniem czytelników dodatek Pomocnik Psychologiczny. Staramy się łączyć tam nowoczesną, akademicką wiedzę psychologiczną z nienarzucającym się poradnictwem, a przede wszystkim służyć czytelnikom pomocą przy autorefleksji. Teraz postanowiliśmy tę wiedzę wzbogacić, uzupełnić i uporządkować tak, by ułożyła się ona w systematyczny i przystępny wykład tego, co dziś wiadomo o człowieku. Zróbmy więc sobie antrakt na zastanowienie się nad sobą.

Kochasz prawdziwie wtedy, kiedy nie wiesz dlaczego – pisał Lew Tołstoj i tyleż miał rację, co jej nie miał. Bo z jednej strony to taki stan emocjonalny człowieka, który wymyka się racjonalnej części jego umysłu, ba, w tej pierwszej fazie – zakochania, namiętności – mocno przypomina zaburzenie psychiczne. Miłość dojrzała – intymność, przywiązanie, zaangażowanie – też raczej nie potrzebuje odpowiedzi na pytania: po co, za co, dlaczego kocham i jestem kochana czy kochany? Również inne odmiany miłości – dziecięca do rodziców, rodzicielska do dzieci, do bliźniego czy ojczyzny – wydają się po prostu gotowością do dawania siebie innym bez wygórowanych warunków wstępnych i precyzyjnych uzasadnień logicznych. Z drugiej jednak strony człowiek ma z miłością kłopoty. Ustawiczne. Cierpi niewyobrażalnie, gdy jej nie doświadcza w dzieciństwie, a często ten brak odkłada się kamieniem na jego późniejszych relacjach. Przeżywa dramaty miłości nieodwzajemnionych, chybionych, wygasłych, czasem takich, które przeistaczają się w nienawiść. Niekiedy miewa wątpliwości, czy kocha dostatecznie i właściwie. Niekiedy – pretensje do losu, że nie spotkała go miłość, na jaką przecież zasługuje. W tym sensie tajemnica, dlaczego człowiek kocha, jest ze wszech miar interesująca. Co w naszej ewolucji sprawiło, że w ogóle jesteśmy zdolni do miłości? Na czym ona polega, jeśli chodzi o fizjologię i chemię organizmu? Dlaczego wielowiekowa kultura wyniosła miłość, zwłaszcza romantyczną, na taki piedestał? Co z miłością uczyniła współczesność ze swoją popkulturą, kultem skuteczności, przekonaniem, że wszystko jest właściwie towarem, nawet relacje uczuciowe – transakcją „coś za coś”? A przede wszystkim, na ile psychologia może człowiekowi pomóc kochać i być kochanym szczęśliwiej i pełniej? Staramy się odpowiedzieć w tym wydaniu „Ja My Oni” na te i kilkanaście innych, jak nam się wydaje, kluczowych pytań o miłość. Oddajemy je w ręce czytelników przed tegorocznym świętem zakochanych z rozmysłem, polecając gorąco na prezent – walentynkę. Dla partnera, partnerki, ale też dorastającego dziecka czy starzejącego się rodzica. Ale sądzimy, że nadaje się do wspólnej lektury i wymiany refleksji przez cały rok. Prawdziwej i pewnej miłości wiedza zawarta na kolejnych stronach na pewno nie zaszkodzi; we wszystkich innych, tysięcznych sytuacjach, w których chodzi o miłość – tylko pomoże.