Ja, my, oni - Poradnik Psychologiczny POLITYKI – e-wydanie – Dusza i ciało

Kryzys, czy już samo jego widmo, nikogo nie pozostawia psychicznie obojętnym. Nie chodzi nawet o strach przed konkretnym zagrożeniem - niewypłacalnością kredytową, utratą pracy czy majętności, ale o dotykający teraz wiele osób lęk - tym bardziej wyniszczający, im bardziej jego powód jest nieuchwytny, trudny do nazwania. Nie przypadkiem filozofowie, ekonomiści, socjolodzy dostrzegają nie tylko załamanie ekonomicznej sprawności świata zachodniego, do którego 20 lat temu Polska dołączyła, ale też korozję obowiązującej tu wizji człowieka. Jest tak, jakby jakiś dewastujący wirus dotknął nie tylko świata finansów, lecz wielu - wydawałoby się - oczywistych wartości, które człowiek nowoczesny powinien wyznawać, i celów, do których powinien dążyć.

Powszechny stan niepokoju i zagubienia ma swoje uzasadnienie, jeśli bowiem kryzys coś boleśnie obnaża, to właśnie miałkość celów, napędzających bodaj większość z nas przez ostatnie lata. Praca, kariera, budowa domu, samochód, lokata, kredyt... Bardziej niż sobą człowiek bywał klientem, pracownikiem, szefem. Widział nie tyle siebie, ile siebie w relacji z bankiem, z firmą, ze swoim społecznym otoczeniem. Zagonił się w niekończącym się wyścigu, zatopił we wszechobecnej konkurencji. A teraz pryskają rozmaite iluzje, przede wszystkim zaś ta, że na zgromadzeniu zestawu dóbr konsumpcyjnych i prestiżu da się zbudować życiową satysfakcję.

Więc naturalne, że tylu z nas potrzebuje pocieszenia, oparcia, poczucia sensu. Gdzie indziej ich szukać, jak nie w sobie i wśród najbliższych? W tym właśnie nasze wydawnictwo ma pomóc.

Polityka wydaje od bez mała trzech lat cieszący się uznaniem czytelników dodatek Pomocnik Psychologiczny. Staramy się łączyć tam nowoczesną, akademicką wiedzę psychologiczną z nienarzucającym się poradnictwem, a przede wszystkim służyć czytelnikom pomocą przy autorefleksji. Teraz postanowiliśmy tę wiedzę wzbogacić, uzupełnić i uporządkować tak, by ułożyła się ona w systematyczny i przystępny wykład tego, co dziś wiadomo o człowieku. Zróbmy więc sobie antrakt na zastanowienie się nad sobą.

Jako o marnej powłoce – dziesiątkach tkanek, układów, organów, które funkcjonują (lub szwankują) bez udziału woli, rzec można bezmyślnie. Oraz niematerialnym, być może nieśmiertelnym wnętrzu, czyli duszy, psychice, umyśle. Jedynie mózg gotowi byli traktować szczególnie: jako jeden z organów, ale jednak wyjątkowy, bo zdolny do autorefleksji. Racjonalny i przewidujący.

Niestety, również psychologia przez dziesięciolecia tkwiła w tej pułapce: zajmując się tajemnicami myślenia, odczuwania czy pamiętania, fizjologiczną maszynerię pozostawiła medycynie poszatkowanej na dziesiątki specjalności. Oraz rozmaitym szamanom, uzdrowicielom, egzotycznym mistrzom medytacji itd. Dziś dowody naukowe potwierdzają to, co od zawsze podpowiadały rozsądek i samoobserwacja: w zdrowym ciele zdrowy duch i na odwrót – dobry stan psychiczny wpływa pozytywnie na odporność, siłę i sprawność fizyczną. Nie tylko mózg, lecz nieomal całe ciało z niezwykłą czułością rejestruje wszystkie współczesne stresy, zagonienia, udręki. Słowem, istota ludzka to psychofizyczna jedność.

Ludzie XXI w. wydają się z jednej strony barbarzyńsko przesadzać z kultem wiecznie młodego, idealnie sprawnego i seksownego ciała. Z drugiej – zmorą czasów stały się choroby psychosomatyczne, otyłość i anoreksja, autoagresja i depresja. Jakby ciała nie rozumiały się z duszami. Nasze wydawnictwo służy radą, jak to porozumienie przywrócić. Co dobrego można zrobić – i dla duszy, i dla ciała – zmieniając nieco styl życia, sposób oddychania czy odżywiania. A przede wszystkim regularnie i rozsądnie ćwicząc. Czyli skłaniając serce, płuca, nogi, całą tę marną powłokę i maszynerię, by zachowywała się racjonalnie i przewidująco.