POLITYKA Niezbędnik Inteligenta – e-wydanie – 1/2022 - Dzieje kultury w wolnej Polsce

„Nagradzamy ich za to, co już osiągnęli, wierząc, że dzieła największe stworzą w dającej się przewidzieć przyszłości” – pisał o laureatach Paszportów POLITYKI Zdzisław Pietrasik. Ta wiara znalazła odzwierciedlenie w rzeczywistości – to w znacznej mierze oni tworzyli kulturę po przełomie, w wolnej już Polsce, której nasze nagrody są niemal równolatkami. O tym właśnie opowiadamy w tym wydaniu „Niezbędnika”.

Co przez te trzy dekady widziały Paszporty? Dwa Noble (Wisława Szymborska, 1996, i Olga Tokarczuk, 2018), kilka Oscarów, sukcesy o kilkumilionowym zasięgu, spektakularne porażki. Wielkie debaty i uliczne protesty. Kolejki do kas i niszczenie dzieł sztuki. 12 ministrów kultury. Powstanie wielkich instytutów kulturalnych (PISF, FINA, IAM, Instytut Książki itd.) i programów dofinansowania, a później ich polityczne kryzysy. Przelotne mody i trwałe zmiany. Wielkie polityczne zawirowania i osobiste dramaty artystów. Odkrywaną na nowo lokalność i tożsamość – narodową, społeczną i seksualną. Wycieczki w przyszłość i powroty do przeszłości.

Da się w tym okresie zamknąć także to, co zapowiadał Zdzisław Pietrasik: największe zwroty kariery wybitnych artystek i artystów, którzy z debiutantów stali się ikonami, punktami odniesienia na kulturalnej mapie.

Tę wielowątkową historię opowiadają państwu dziennikarze działu kultury POLITYKI, lecz przede wszystkim bohaterowie Paszportów. Ci, których nagradzaliśmy „dowodami osobowości”, jak je nazywał Zdzisław Pietrasik. Ci, którym do rubryki „znaki szczególne” wpisywaliśmy hasło „talent”.

Zapraszamy do wspólnej podróży. I na 30. edycję Paszportów – 17 stycznia 2023 r. na antenie TVN oraz na kanale YouTube i Facebooku POLITYKI. Nominacje już na polityka.pl/paszportypolityki.

BARTEK CHACIŃSKI, REDAKTOR WYDANIA
KATARZYNA CZARNECKA, REDAKTORKA PROWADZĄCA

JERZY BACZYŃSKI, REDAKTOR NACZELNY POLITYKI