Mówią Wieki – e-wydanie – 6/2019

„Mówią wieki” to miesięcznik historyczny, który ukazuje się nieprzerwanie od 1957 r. Naszą misją jest popularyzowanie historii w oderwaniu od bieżącej polityki i taniej sensacji. Od początku, aż do dziś redaktorami i autorami są głównie polscy i zagraniczni naukowcy – historycy i specjaliści z nauk pokrewnych. Nasza redakcja nadzoruje merytoryczną stronę tekstów, dba o przystępność języka i atrakcyjną oprawę graficzną. Kierujemy nasze publikacje do prawdziwych miłośników historii i tych, którzy naszą wiedzę chcą przekazać następnym pokoleniom.

Nr 6

W tym roku prawosławne duchowieństwo ukraińskie uniezależniło się od patriarchy moskiewskiego. To ważne dla naszych wschodnich sąsiadów wydarzenie nie do końca jest zrozumiałe dla Polaków. Zawiłą historię wyznania prawosławnego w czasach I Rzeczypospolitej starają się wyjaśnić Karol Mazur i Tomasz Bohun.

Kończący I wojnę traktat wersalski był przez wielu oceniany bardzo krytycznie i zwany pokojem prowizorycznym, czy rzeczywiście była to porażka – zastanawia się francuski historyk Vincent Laniol. O jednym z bohaterów tych czasów w tych czasów przeczytamy w wywiadzie zatytułowanym Georges Clemenceau – tygrys w polityce.

Pożar i dyskusja wokół odbudowy katedry Notre-Dame  zainspirowała redakcję do przypomnienia postaci Prospera Merimee, XIX wiecznego inicjatora jej odbudowy i znaczenia zabytków średniowiecznej architektury dla budowania ducha narodowej wspólnoty.

Napięte relacje między Serbią i monarchią austro-węgierską, zamach w Sarajewie były iskrą, która rozpaliła wojnę światową. Jak wcześniej kształtowały się stosunki między tymi dwoma państwami pisze Piotr Szlanta.  

O początkach boksu i segregacji rasowej w tej dyscyplinie sportu pisze Jan Błachnio w artykule Białe getto współczesnych gladiatorów.

Adolf Rupp – wicekról międzynarodowych kasiarzy to barwna historia urodzonego w Warszawie włamywacza, który swą „karierę” rozpoczął w II RP, kontynuował podczas wojny, a zakończył w czasach PRL. Do stalinowskich czasów nawiązuje też tekst Anny Badowicz Nawet w gigantomanii są granice. Komunistyczna propaganda na Ziemiach Odzyskanych.

O bitwie nad Jarmukiem (636 r.) między Bizantyjczykami a Arabami Przemysław Nowogórski pisze: na stulecia zmieniła sytuację polityczną na Bliskim Wschodzie, a jej wynik miał wpływ na historię całego basenu Morza Śródziemnego.

W powstającym pod patronatem Polskiej Grupy Zbrojeniowej dodatku 100 lat polskiej techniki zbrojeniowej prof. Janusz Odziemkowski w artykule Wojsko Polskie w 1939 roku daje syntetyczny obraz polskiego uzbrojenia w przeddzień wielkiego konfliktu, podsumowując pisze: W ciągu 18 lat II RP dokonała wielkiego wysiłku dla wzmocnienia potencjału sił zbrojnych, zapewniając żołnierzowi ekwipunek na poziomie czołowych armii świata (…). Niestety, polskie przygotowania do wojny zostały opóźnione przez wielki kryzys ekonomiczny. Dlatego chociaż w 1939 r. nowy sprzęt polski często dorównywał niemieckiemu, a niekiedy go przewyższał, nowoczesnego wyposażenia było stanowczo za mało.  Ponadto Michał Mackiewicz o ostatniej w dziejach świata bojowej szabli, czyli wzoru 34.

W redagowanym wraz Narodowym Bankiem Polskim dodatku Pieniądz i społeczeństwo na ziemiach polskich Michał Szukała w dwu artykułach pisze o wydobyciu i handlu solą, w tekście Największe przedsiębiorstwo dawnej Rzeczypospolitej czytamy: Sól z Wieliczki i Bochni przez niemal pół tysiąca lat wpływała na polską gospodarkę i stan finansów polskiego skarbca. W drugim tekście opisuje dzieje potęgi rodu Lubomirskich powstałą „na soli”, a zwłaszcza żupnika królewskiego Sebastiana Lubomirskiego, który zreformował i kilkukrotnie powiększył wydobycie złóż. Jego metody zwiększania rentowności produkcji czasem były drastyczne, co doprowadziło do strajku górników.