Mówią Wieki – e-wydanie – 4/2019

„Mówią wieki” to miesięcznik historyczny, który ukazuje się nieprzerwanie od 1957 r. Naszą misją jest popularyzowanie historii w oderwaniu od bieżącej polityki i taniej sensacji. Od początku, aż do dziś redaktorami i autorami są głównie polscy i zagraniczni naukowcy – historycy i specjaliści z nauk pokrewnych. Nasza redakcja nadzoruje merytoryczną stronę tekstów, dba o przystępność języka i atrakcyjną oprawę graficzną. Kierujemy nasze publikacje do prawdziwych miłośników historii i tych, którzy naszą wiedzę chcą przekazać następnym pokoleniom.

4/19

To wydanie czasopisma może służyć jako, znakomicie ilustrowane kompendium wiedzy o dynastii Wazów i historii Zamku Królewskiego w Warszawie. Wazowie pojawili się na arenie europejskiej w pierwszej ćwierci XVI w., wstrząsnęli kontynentem – głownie za sprawą wojennych czynów Gustawa Adolfa – po czym zniknęli w drugiej połowie XVII w. Pozostawili jednak po sobie trwały ślad.– pisze Dariusz Milewski, autor syntetycznej monografii tej dynastii.  Dwór Wazów i jego funkcjonowanie to temat artykułu Piotra Krolla. O jedynym wielkim zwycięstwie Zygmunta III i hołdzie mu złożonym przez zdetronizowanego cara Wasyla Szujskiego w tekście Tomasza Bohuna. O potopie szwedzkim i o tym Jak czeladź chorągwiana i chłopstwo odbili Szwedom Warszawę pisze Tomasz Mleczek.

O najnowszych odkryciach archeologów dowiemy się z teks tu Wazowskie fortyfikacje.
O politycznych funkcjach Zamku pisze Krzysztof Wiśniewski, który podkreśla, że nazwa obowiązująca wcześniej to Zamek Jego Królewskiej Mości i Rzeczpospolitej, co oddawało jego rzeczywisty status prawny. O nie zrealizowanym projekcie architektonicznym Forum Wazów opowiada Katarzyna Wagner: jak bardzo zmieniłaby się perspektywa Zamku i Starówki, gdyby na placu ustawiono nie jeden, a dwa pomniki, oraz łuk triumfalny? O najnowszej historii odbudowanej królewskiej siedziby i o burzliwej dyskusji na temat zagospodarowania wnętrz  w 1971 roku w tekście Muzeum na Zamku? O najnowszych nabytkach, planach badawczych i wystawienniczych mówi dyrektor prof. Wojciech Falkowski.

W kontekście dziejami dynastii Wazów warto przeczytać dwa teksty zawarte w dodatku Pieniądz i społeczeństwo na ziemiach polskich (opracowane wraz z NBP), gdyż dotyczą w dużej części tej samej epoki. Profesor Michał Kopczyński w artykule U źródeł państwa podatków: rewolucja militarna epoki wczesno nowożytnej łączy fakt zmiany sposobu wojowania z powstaniem państw podatkowych. Ten tekst naświetla problem w aspekcie historii powszechnej, natomiast Bartosz Stefańczyk w artykule Nervus belli – finansowanie wojska w nowożytnej Rzeczypospolitej koncentruje się na dziejach Polski  pisząc m.in.: wobec bardzo złej sytuacji odziedziczonej przez Zygmunta III skarby królewski i publiczny zostały rozdzielone.

W dodatku 100 lat polskiej techniki zbrojeniowej (patronat Polskiej Grupy Zbrojeniowej) przeczytamy o mniej znanym aspektach przemysłu zbrojeniowego II Rzeczypospolitej. Bartłomiej Bydoń pisze o badaniach naukowych i produkcji broni chemicznej, a także o organizacji wojsk chemicznych RP. Natomiast Marcin Wilczek opisując niezrealizowane projekty uzbrojenia konkluduje: kadra inżynierska II RP miała b. duży potencjał – była w stanie przygotować
w krótkim czasie konstrukcje uzbrojenia światowej klasy. Niestety, w parze z tym potencjałem nie szły możliwości przemysłowe.